Het 'Te Deum' is een liturgische hymne ter verheerlijking van de Heilige Drievuldigheid. De benaming verwijst naar de eerste twee woorden van de Latijnse tekst 'Te Deum Laudamus' ('Wij prijzen U, o God'). De lofzang werd al in de 6de eeuw in het kerkelijke getijdenboek opgenomen en dateert wellicht uit de 4de of 5de eeuw.
Opbouw
De hymne is opgebouw uit drie delen:
1. Lofprijzing van Gods majesteit
2. Aanroeping van Christus
3. Smeekbede om ontferming.
- Het eerste deel is een christelijke stilering van de oudtestamentische verheerlijking van Jahweh. De woorden zijn gericht tot God de Vader. Het kerngedeelte is ontleend aan het zesde hoofdstuk van het boek Jesaja. De laatste drie strofen vormen een lofprijzing van de Drievuldigheid: Vader, Zoon en Geest.
- Het tweede deel bestaat uit een litanie van Christusbelijdenissen en beden om hemelse bijstand.
- Het derde deel is gericht tot de Heer (Domine), maar niet expliciet tot een van de drie Goddelijke Personen. Het bestaat uit smeekbeden om ontferming. De eerste vier strofen van dit deel zijn ontleend aan de verzen 8 en 9 van Psalm 28.
Ambrosiaanse lofzang
Het Te Deum wordt soms ook 'Ambrosiaanse lofzang' genoemd, omdat hij werd toegeschreven aan de heilige Ambrosius (+ 397). Volgens een legende zou hij de hymne hebben gezongen bij de doop van Augustinus. Tegenwoordig wordt de heilige bisschop Nicetas van Remesiana (+ 414) aangewezen als auteur van beide eerste delen.
Officie
De heilige Benedictus van Nursia (+ 547) bepaalde dat het Te Deum op zondagen moest worden gezongen aan het einde van de Metten (nachtwake) van het Officie. Ook in het huidige Getijdengebed wordt het Te Deum gebeden aan het einde van de metten op zon- en feestdagen. Verder is het in de katholieke eredienst een gebruik om het Te Deum na een processie te zingen. In de Anglicaanse kerk is de Engelse vertaling van het Te Deum opgenomen in het Common Book of Prayer.
Andere gelegenheden
Het Te Deum wordt ook gezongen bij belangrijke gebeurtenissen of bijzondere herdenkingen. Zo vormt het nog steeds de start van de nationale feestdag van België op 21 juli. Bij de bevrijding van Parijs in 1944 gaf generaal De Gaulle het bevel het Te Deum te laten zingen in de Notre Dame.
Componisten
Meestal wordt het Te Deum in het gregoriaans gezongen. Veel klassieke componisten hebben de Latijnse tekst op hun eigen muziek gezet, bijvoorbeeld Haydn, Berlioz, Bruckner, Verdi en Charpentier. Van het Te Deum van Charpentier is het instrumentale intro gebruikt als de Eurovisie-tune. De Engelse vertaling (We praise Thee, O God) werd getoonzet door o.a. Purcell en Händel.
Sinds de liturgische hervorming na Vaticanum II heeft het Te Deum nog steeds zijn plaats in het getijdengebed, meer bepaald in de lezingendienst. Verder wordt het gezongen bij plechtige gelegenheden, zoals de wijding van een bisschop, een abt of abdis of als dankzegging bij bijzondere momenten.
Op U, Heer, is onze hoop gevestigd,
beschaam ons niet in eeuwigheid.
In België wordt de benaming 'Te Deum' door velen spontaan geassociëerd met de viering van de Nationale feestdag (21 juli) en van Koningsdag (15 november). Naar aanleiding van deze dagen wordt in de kathedralen en ook in vele rooms-katholieke parochiekerken de lofzang Te Deum gezongen, ofwel aansluitend bij een eucharistieviering ofwel in een zelfstandige gebedsdienst.
Dit plechtig lof- en dankgebed is vast een gelegenheid om te bidden voor het welzijn van ons land, voor hen die erwonen en die er verantwoordelijkheid dragen.
In deze turbulente tijden is het passend dankbaar te zijn dat we in ons mooie land in vrede kunnen samenleven.
Laten we deze traditie in ere houden!
De Nationale Strijdersbond van België, Gewest Dendermonde en zijn plaatselijke afdelingen, nodigen u allen van harte uit om deel te nemen aan het Te Deum naar aanleiding van de 195ste verjaardag van de onafhankelijkheid van België en de 194ste verjaardag van de eedaflegging van koning Leopold I.
De plechtigheid zal plaats vinden in de dekenale kerk te Dendermonde op
maandag 21 juli om 10 uur.
Daarna ben je welkom in de Mariakring voor een drankje, aangeboden door N.S.B.
De Sint-Gregoriusgilde zal zijn medewerking verlenen.
Van harte welkom!
L.D
